Chứng Khoán Là Gì? Hãy Hiểu Rõ Trước Khi Quyết Định Đầu Tư

OnStocks

27-12-2023

Trong thời gian gần đây, chứng khoán tại Việt Nam đang nổi lên như một lựa chọn đầy hứa hẹn cho những nhà đầu tư. Để bắt kịp với xu hướng này và đầu tư hiệu quả, việc hiểu rõ chứng khoán là gì rất quan trọng và không thể thiếu. OnStocks sẽ đồng hành cùng bạn để tìm hiểu về cơ hội và thách thức khi đầu tư chứng khoán tại Việt Nam.

1. Định nghĩa chứng khoán – Lĩnh vực đầu tư tiềm năng

Chứng khoán là một lĩnh vực đầu tư tiềm năng đã thu hút sự quan tâm của nhiều người. Theo định nghĩa chứng khoán là gì trong Luật Chứng khoán, chứng khoán là một loại tài sản gồm cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh, trái phiếu, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký… Những loại tài sản này có điểm chung là một bằng chứng xác nhận sở hữu hợp pháp của người sở hữu (gọi chung là nhà đầu tư) với tài sản của doanh nghiệp hoặc tổ chức phát hành.

Thị trường chứng khoán là nơi các công ty chứng khoán và các nhà đầu tư tương tác, mang lại cơ hội kiếm lợi nhuận hấp dẫn từ các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu,…) Không giống như hàng hóa thông thường được rao bán tại một địa điểm nhất định, chứng khoán được giao dịch chủ yếu tại sở giao dịch chứng khoán hoặc thông qua các công ty môi giới chứng khoán.

Công ty chứng khoán đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và dịch vụ cho nhà đầu tư. Họ giúp khách hàng hiểu rõ về các sản phẩm chứng khoán, phân tích thị trường và đưa ra các khuyến nghị đầu tư thông minh.

Sàn giao dịch chứng khoán là nơi mà các giao dịch mua bán chứng khoán diễn ra. Đây là một sân chơi thú vị cho những người yêu thích sự căn cứ, phân tích và chiến lược. Hai sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Việt Nam hiện nay là HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh) và HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội).

Chứng khoán – Lĩnh vực đầu tư tiềm năng

2. Chứng khoán ra đời khi nào?

Ở Pháp vào thế kỷ 12, những người trao đổi tiền đóng vai trò như những đại diện của ngân hàng, thực hiện nhiệm vụ quản lý và điều chỉnh các khoản nợ của cộng đồng nông nghiệp. Do họ thường xuyên trao đổi các khoản nợ với nhau, nên họ được coi là những nhà môi giới đầu tiên. Một số hiểu lầm thường gặp là tại Bruges vào cuối thế kỷ 13, thương nhân thường tụ tập trong tòa nhà của một người đàn ông có tên Van der Beurze, và đến năm 1409, họ được gọi là “Brugse Beurse”, từ đó hình thành nên những buổi họp chợ không chính thức. Tuy nhiên, thực tế là tòa nhà của gia đình Van der Beurze nằm ở Antwerp, nơi diễn ra những buổi họp chợ của thương nhân; nhà Van der Beurze, giống như hầu hết các thương gia ở thời điểm đó, xem Antwerp là địa điểm chính để trao đổi hàng hóa. Ý tưởng này lan rộng khắp Flanders và sau đó xuất hiện tại Ghent và Rotterdam.

Giữa thế kỷ 13, các ngân hàng ở Venice đã bắt đầu giao dịch cổ phiếu chính phủ. Năm 1351, chính quyền Venice cấm lan truyền tin đồn để kiểm soát giá cổ phiếu chính phủ. Các ngân hàng ở Pisa, Verona, Genoa và Florence cũng tham gia giao dịch cổ phiếu chính phủ trong thế kỷ 14. Điều này có thể thực hiện được do đây là những thành phố độc lập, quyền lực không thuộc về các công tước mà là của hội đồng công dân có ảnh hưởng. Các công ty ở Ý cũng là những tổ chức ngoài nhà nước đầu tiên phát hành cổ phiếu. Các công ty ở Anh và những quốc gia khác bắt đầu phát hành cổ phiếu vào thế kỷ 16. Trong giai đoạn này, công ty cổ phần – tổ chức có cổ phiếu được sở hữu chung bởi cổ đông – xuất hiện và đóng vai trò quan trọng trong quá trình thuộc địa hóa, được biết đến với cái tên “Tân Thế giới” trong nền kinh tế châu Âu.

Chứng khoán ra đời từ thế kỷ XIII

3. Tìm hiểu chứng khoán hiện hành

Sau khi tìm hiểu chứng khoán là gì, nhà đầu tư sẽ biết được có nhiều loại chứng khoán hiện hành trên thị trường tài chính, nhưng các loại chính bao gồm:

• Cổ Phiếu (Stocks): Cổ phiếu là chứng khoán biểu thị sở hữu một phần nhỏ của một công ty. Nhà đầu tư mua cổ phiếu để trở thành cổ đông và có quyền tham gia quyết định trong các cuộc họp cổ đông.
• Trái Phiếu (Bonds): Trái phiếu là chứng khoán biểu thị một khoản nợ mà người mua trái phiếu cho một tổ chức hoặc chính phủ. Trong thời gian trái phiếu còn hiệu lực, người mua nhận lãi suất định kỳ và sau thời gian đáo hạn, số vốn ban đầu sẽ được hoàn trả.
• Chứng Khoán Tương Lai (Futures): Chứng khoán tương lai là hợp đồng mua bán giữa hai bên về một tài sản cụ thể (như hàng hóa, năng lượng, hoặc tiền tệ) với giá và thời điểm giao dịch được đặt ra trước.
• Chứng Khoán Tùy Chọn (Options): Chứng khoán tùy chọn cho phép người mua có quyền, nhưng không bắt buộc, mua hoặc bán một tài sản cơ bản với một giá cố định trong tương lai. Người bán tùy chọn nhận một khoản phí cho quyền lựa chọn này.
• Quỹ Đầu Tư (Mutual Funds): Quỹ đầu tư là một tập hợp các chứng khoán khác nhau mà nhiều nhà đầu tư đầu tư vào. Quỹ này được quản lý chuyên nghiệp và cung cấp sự đa dạng hóa.
• Quỹ Đổi Mới Giao Dịch (Exchange-Traded Funds – ETFs): ETFs là quỹ đầu tư giao dịch trên sàn chứng khoán giống như cổ phiếu. Chúng bao gồm một bộ sưu tập các chứng khoán nhưng có thể giao dịch theo giá thị trường.
• Chứng Khoán Trái Phiếu Công Cộng (Municipal Bonds): Là trái phiếu mà các địa phương hoặc chính phủ địa phương phát hành để huy động vốn cho các dự án công cộng như đường sá, trường học, hoặc hệ thống cấp nước.
• Chứng Khoán Trái Phiếu Doanh Nghiệp (Corporate Bonds): Là trái phiếu mà các doanh nghiệp phát hành để huy động vốn cho các hoạt động kinh doanh của mình.
• Chứng Khoán Tín Dụng (Credit Derivatives): Là hợp đồng tài chính tạo ra từ tài sản nợ như trái phiếu, được sử dụng để quản lý rủi ro tín dụng.
• Chứng Khoán Trái Phiếu Chính Phủ (Government Bonds): Là trái phiếu do chính phủ phát hành để huy động vốn. Chúng thường được coi là có mức độ rủi ro thấp nhất.

Những loại chứng khoán này cung cấp các cơ hội đầu tư và quản lý rủi ro cho nhà đầu tư trên thị trường tài chính toàn cầu.

4. Lý do tại sao chứng khoán quan trọng trong nền kinh tế và đời sống cá nhân

Khi tìm hiểu chứng khoán là gì trong nền kinh tế và đời sống cá nhân, chứng khoán đóng một vai trò vô cùng quan trọng và có ảnh hưởng sâu sắc. Việc đầu tư vào chứng khoán không chỉ mang lại cơ hội sinh lời, mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế.

Khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán là một chỉ số quan trọng để đo lường hoạt động kinh tế. Khi khối lượng giao dịch tăng, điều này thể hiện sự tích cực trong nền kinh tế và thu hút các nhà đầu tư. Đồng thời, việc có một thị trường chứng khoán phát triển cũng giúp thu hút vốn đầu tư từ trong và ngoài nước, từ các tổ chức và cá nhân.

Ảnh hưởng của chứng khoán đến kinh tế không chỉ dừng lại ở việc thu hút vốn. Thị trường chứng khoán còn là một công cụ quan trọng để xác định giá trị của các công ty và doanh nghiệp. Nhờ vào việc niêm yết công khai thông tin về doanh thu, lợi nhuận và tiềm năng tăng trưởng, chứng khoán giúp tạo ra sự minh bạch và đánh giá công bằng về giá trị của các doanh nghiệp.

Đối với cá nhân, đầu tư chứng khoán cũng mang lại nhiều lợi ích. Nó không chỉ là một cách để tiết kiệm và sinh lời, mà còn là một phương tiện để đảm bảo tài chính trong tương lai. Đầu tư vào chứng khoán có thể giúp cá nhân xây dựng và gia tăng tài sản, đồng thời mang lại thu nhập thụ động từ việc nhận cổ tức và lãi suất.

Với vai trò quan trọng của nó trong nền kinh tế và đời sống cá nhân, không có gì ngạc nhiên khi chứng khoán được coi là một công cụ quan trọng để phát triển kinh tế và xây dựng cuộc sống giàu có cho mọi người.